Köpeğinizin eğitimiyle ilgili her türlü bilgiyi Vet.Hekim VEDAT AKKOYUN'a sorabilirsiniz..
Köpek sahibi olmadan önce dikkat etmemiz gerekenler:
Bir köpek almaya karar verdiğimizde,öncelikle o köpek ırkının bize yada ailemize uygun olup olmadığına karar vermek gerekir.Bunun içinde yaşamımızla ilgili bazı noktaları gözden geçirmek gerekiyor.Bunları sıralamamız gerekirse;
1.Dostlarımızla ortalama olarak 13-14 sene beraber olacağımızı unutmamalıyız
2.Onların günlük ihtiyaçlarının olacağını ve bunlarla ilgilenmemiz gerektiğini bilmeliyiz.
3.Bizlere miktarı değişmekle beraber belli bir mali külfet getireceklerini unutmamalıyız.
4.Köpek bakımı ve eğitimi hakkında azda olsa bilgi sahibi olunmalı yada mutlaka bilen birilerinden veya kitaplardan faydalanılarak hazırlıklı olunmalıdır.
5.Onların bir oyuncak olmadığı gerçeğini unutmamalıyız.
6.Yaşam koşullarınızın köpek edinmeye uygun olması gereklidir. Evinizin apartman dairesi yada müstakil oluşu, aile fertlerinin sayısı ve yaşları önemli kriterlerdir. Büyük ırkların dar ortamlarda bakılması zordur. İş durumunuz köpeğinizin günlük ve rutin bakımları için zaman ayırmanıza elverişli olmalıdır.
Doğru ırkın seçimi:
Köpek ırklarının hepsi yavrulukta çok güzel ve sempatiktirler.Ancak her ırkın kendine has karakterleri vardır ve alırken bu karakterlerin mutlaka bizlere ve yaşam karakterimize uygunluğunu gözden geçirmeliyiz.Bir çok evsiz kalan veya verilmek zorunda kalan köpeğin tek suçları bilinçsiz sahiplere sahip olmaktır.Bu yüzden deneyimli, işin uzmanı kişilerden ırk seçimi konusunda mutlaka yardım almalısınız.
Köpek alırken öncelikle amacına uygun olmasına dikkat etmek gerekir.Köpeğin arkadaş olmak için mi(Golden retrever vs.), koruma amaçlı mı(Doberman vs.) yada sportif amaçlı mı(Pointer vs.) alınacağına karar verilmelidir.Böylelikle ırk konusunda bu kritelere uygun köpekler arasından seçim yapılabilir.
İkinci olarak yaşam şartlarımızı gözden geçirerek uygun ırkı seçmemiz gerekiyor.Bahçeli bir ev yada apartman dairesinde oturmak,çocuğumuz olup olmaması,iş yoğunluğumuz yada ailemizdeki birey sayısı sadece bunlardan bazılarıdır.Örneğin çocuğumuz varsa onlarla iyi geçinebilecek bir ırka yönlenmek gerekir ya da apartman dairesinde oturuyorsak,çevrenin rahatsız olabileceği düşünülerek daha sakin mizaçlı ırklar arasından seçim yapmalıyız...
Seçeceğimiz ırk ne olursa olsun aklımızdan asla köpek beslemenin zaman,sabır,emek istediği gerçeğini çıkarmamalıyız.Yoksa hem onu hem de kendimizi mutsuz ederiz...
Yavru köpeğinizi eve getirmeden önceki hazırlıklar;
Evet, doğru ırkı seçtik ve köpeğimizi aldık.Ancak eve getirmeden önce onun için bazı hazırlıklar yapmamız gerekli;
Veteriner Hekiminizi seçmek:Yavru köpeğimizi aldıktan hemen sonra veteriner hekim seçmemiz ve ilk kontrollerini yapıtırmamız gerekiyor.Veteriner Hekim seçerken, acil durumlar düşünülerek her türlü bilgi ve ekipmana sahip olmasına dikkat etmek gerekir.
Kişisel ihtiyaç malzemeleri:
a.Tasma veya kayış:Köpeğimizi vakit geçirmeden tasma takmaya alıştırmak gerekecektir ve ayrıca kayış ile dolaşması onun için en güvenli yol olacaktır.İlk tasma ve kayışımız hafif olmalıdır.Boynunu ne fazla sıkmalı nede bol olmalıdır.
b.Mama ve su kabı:Hem temizlemesi kolay hemde devrilmeyecek kadar ağır olan mama kaplarını tercih etmeliyiz.Ayrıca bazı köpeklerin plastiklere karşı alerjisi olabilir bu yüzden metal olanlar tercih edilmelidir.
c.Tarak:Hayvanımızın tüy yapısına en uygun tarak seçilmelidir.Günlük taranmalar köpeğimizin tüy ve deri sağlığı açısından oldukça önemlidir.Günlük tarama ölü tüyleri uzaklaştıracağı için etrafta dökülen tüy miktarını azaltmış oluruz.Ayrıca tüyler aralanarak derinin hava alması sağlanacağından koku olayını ortadan kaldırmış oluruz..
d.Oyuncaklar:Köpekler için oldukça önemlidir.Yoksa karşılarına çıkacak herşeyi potansiyel bir çiğnenebilir oyuncak olarak görebilirler.Oyuncak seçerken parçalanmayacak,yırtılmayacak yada yutulmayacak olmasına dikkat edilmelidir.
Köpeğiniz ile ilk 24 saatiniz:
Yavru köpekleri hafta sonları eve getirmek en güzelidir,böylece hem veterinere götürmek için zaman bulunur hem de 2 koca günü birbirinizle tanışmak için harcayabilirsiniz.ilk 24 saatte bazı problemlerle karşılaşabilirsiniz.Annesinden, kardeşlerinden yada bakıcısından ayrılan küçük yavrunun yeni yaşam ortamına ve yeni sahiplerine alışması biraz zaman alacaktır. Sizinle geçireceği ilk günde sessiz, sakin ve durgun bir tavır sergileyebilir.
Beraber olduğunuz ilk 24 saat içinde küçük dostunuzla yapmanız gereken ilk ziyaret Veteriner Hekim ziyaretidir. Veteriner Hekiminiz yavrunun genel muayenesini yaparak, sağlık durumu hakkında sizi bilgilendirecek ve edindiği bilgiler ışığında yavrunuz için ilk aşılama programını belirleyecektir. Ayrıca Veteriner Hekiminizden yavru köpek beslenmesi hakkında doğru ve detaylı bilgileri alabilirsiniz, unutmayın ki büyüme çağındaki köpeklerin kas ve kemik gelişiminde beslenmenin rolü büyüktür.
Eve geldiğinde yeni yerini,oyuncaklarını,mama ve su kaplarını gösterin.Böylece evinizin hangi köşesinin ona ait olacağını öğrenecektir.Onu çok fazla bunaltmayın,bırakın yeni ortamını tanısın.Evdeki aile bireylerine köpeğiniz ile ilgili öğrendiğiniz tüm bilgilerinizi aktarın.Böylece herkes ona nasıl yaklaşılması gerektiğini bilecektir.
Köpeğinize güzel bir isim bulun.Buna onu alıştırmak için sık sık tekrarlayıp yanınıza çağırın ve sevin.Böylece ismini sevgiyle özdeştirecektir.İsim seçerken mümkün olduğunca tek heceli olmasına dikkat edin böylece öğrenmesi kolaylaşacaktır...
Köpek eğitiminin temel kuralları.
Köpeğe komut verirken bununla ondan ne istendiğini anlıyabileceği biçimde açıklanmalıdır. Verilen komutun ne anlama geldiğini işaretle göstererek, yaptırarak anlatmalıyız.
Komutlar; kısa açık ve kesin olmalıdır. Daima aynı biçim ve tonda verilmelidir. Aksi takdirde köpeğin komutları anlayıp yerine getirmesi güçleşir. Köpek çelişki yaşar. Komutları karıştırabilir.
Komutlar verilirken sesli emirler, yaptırıma uyan bir hareketle desteklenmelidir.Bunda amaç, köpeğin kulağına olduğu kadar, gözünede hitap ederek, komutu daha belirgin ve anlaşılır hale getirmektir.
Öğrenmek tekrar sayısına bağlıdır. Bir yaptırım tekrarlarla mükemmel hale gelir. Eğitim süreleri, köpeğin çalışma performansına bağlı olarak 20 dakikayı geçmemelidir,çünkü çabuk sıkılırlar. Aralıklı, azar azar uygulanma eğitimdeki verimi artırır.
Ödül, köpek eğitiminde teşvik primidir. Başarılı bir hareketten sonra köpeğin hoşlandığı oyunları onunla oynamak, serbest bırakmak birer ödül yerine geçer. "Aferin, bravo" gibi övgü dolu sözlerle ödüllendirilmelidir. Kimi köpek sahipleri, ödül olarak köpeğin hoşlandığı bir yiyeceği verir. Ancak köpek buna alışırsa ki biz buna "rüşvet" diyoruz, her hareketin sonunda böyle bir ödül bekler. Bu da köpek eğitiminde disiplinsizliğe neden olur.
Her eğitim sonrası, köpeğin bir sonraki eğitimi beklemesini sağlayacak biçimde sonlandırılmalıdır.
Ceza en son başvurulması gereken ve ölçülü kullanılması gereken bir araçtır. Yanlış davranışlarda köpeğin sözlü olarak uyarılması, "Hayır" sözcüğü kullanılırak o davranıştan memnun olunmadığının belirtilmesi gerekir. Sinirlenip bağırılması gereksizdir.İstenilmeyen davranışların tekrarı halinde, eğitim tasmasının, biraz sertçe çekilmesi, gerçekten büyük önem taşıyan, yanlış ve hatalı davranışlarda uygulanacak cezadır. Nedeni her ne olursa olsun, köpeğe şiddet uygulanmamalı, unutulmamalıdır ki; dövülen, hor görülen köpek; özgüvenini yitireceğinden, cesaretini kaybeder Ve tüm uygulamalarda kat ettiğimiz yol, boşa gider. Buda eğitim olmaktan çıkar, köpeğimizi her yönden kaybetmemize sebep olur.Unutmayın ki köpeğinizle sinir harbini asla insan kazanamaz.
TUVALET EĞİTİMİ;
Anahtar kelimemiz burda kararlılıktır.Beslenme konusunda kararlı ve tutarlı olursak tuvalet eğitimide o kadar kolay verilir.Her gün aynı zamanda besleyerek,sindirim sistemini düzenleyebilir,tuvalet zamanlarını tahmin edebiliriz.
Köpeğimiz her öğünden kısa bir zaman sonra tuvalet ihtiyacı duyacaktır.Bu yüzden onu yemekten kısa zaman sonra tuvalet alanına götürün ve bekleyin.işini bitirdikten sonra sözlü olarak onu övün.Bunun dışında idrar yollarındaki kasların gelişmemesinden dolayı bir süre çok sık idrar yapma gereği duyacaklardır.Genelde sabah uyanınca,uyuklamalardan sonra,oyundan sonra,su içitikten sonra ve yatmadan önce bu ihtiyacı duyarlar.Köpeğinizi dışarıya çıkarırken hep aynı kapıyı kullanmaya özen gösterin böylece tuvalet ihtiyacını bu kapıyla ilişkilendiren köpeğiniz tuvaleti geldiğinde bu kapıyı tırmalayarak yada koklayarak size bunu haber verecektir.Bunun dışında tuvalet ihtiyaçlarını anlayacağımız bazı işaretlerde verirler bize.Örneğin ilgisinin birden kesilmesi ve yerleri koklaması,dairesel hareketler yapması,çömelmesi vs.Eğer bu işaretlerden birini görürseniz hemen tuvalet alanına götürün onu.
PUPPY TRAINING:
Bütün dünyada uygulanan bu alt yapı oluşturma egzersizleri maalesef ülkemizde tam olarak uygulanmamaktadır.Oysa köpeğin ileri dönemlerinde sahibi ile daha uyumlu ve disiplinli çalışabilmesi için PUPPY TRAINING gereklidir.Bu dönem içerisinde köpeğe sosyalizasyon ve bütünleşme öğretilir. Aksi takdirde geç başlayan eğitim çalışmaları istenen sonucu vermez.Yüzlerce ırk ve cinsiyet üzerinde uzun zamandır yapılmış olan çalışmalar sonucunda PUPPY TRAINING ‘in ileri eğitimlerde başarı oranını yükselttiği tesbit edilmiştir.
TEMEL EĞİTİM:
Puppy training eğitimini almış bir köpeğin altı-yedi aylık dönemlerinde başlaması gereken eğitimdir.Temel eğitimde amaç , sadece köpeği otur-yat-bekle gibi komutlara alıştırmak değildir.Bu eğitimde köpeğin komutlara uyması kadar disipline ve doğru davranışlara alıştırılması da gerekmektedir.Bu komutları öğrenen köpeğiniz ile her gün , eğitim tekrarını 5 dakika yaptırmanız sizin köpeğiniz üzerindeki otoritenizi sağlar. Bu çalışmaların sürekliliği de , sizin ve köpeğinizin arasındaki uyumun pekişmesini sağlayacaktır. Adından da anlaşıldığı gibi bu eğitim , köpek yetiştirmenin TEMEL’ ini oluşturur.Bu dönemi doğru ve eksiksiz bir şekilde tamamlamak mükemmel bir köpeğe sahip olmanın başlangıcıdır.Puppy ve Temel Eğitimini iyi alan bir köpek kısa bir aradan sonra İleri Seviye Eğitime geçer.
İLERİ SEVİYE EĞİTİMİ:
Köpeğiniz Puppy ve Temel Eğitimini gerektiği şekilde almış ve sizde köpeğinizle gerekli egzersizleri aksatmadan tekrar etmiş iseniz , ileri eğitim çalışmalarına geçebilirsiniz.Bu çalışma Temel itaat eğitiminde tasmalı olarak yaptırılan komutların artık tasmasız bir şekilde yaptırılmasıdır.
KORUMA EĞİTİMİ:
Bir köpeğin koruma görevini yapabilmesi için ( alan yada kişi ) köpeğin özel bir karaktere sahip olması gerekir.Eğer bu amaçla bir köpek yetiştirmek istiyorsanız mutlaka bir uzmandan yardım almalısınız.Asla bu amaçla köpeği kendiniz seçmemelisiniz.Koruma görevi yapacak köpeğin ırk adı ne olursa olsun, dikkat edilecek en önemli unsur karakteridir (genetik miras).Koruma eğitiminde amaç , KONTROL edilebilir ve dengeli köpekler yetiştirmektir. Köpeği dengesiz ve saldırgan hale getirmek , başkalaştırmak , toplum içinde istenmeyen bir canlı haline getirmek olur.Bir köpek toplum içinde ; kendine güvenen, sosyal , dengeli , insiyatif kullanabilen bir canlı olabilmelidir. Ayrıca eğitimi tamamlanan köpek , her şart ve ortamda sahibinin komutlarına riayet etmelidir. Kötü ve istenmeyen olayların yaşanmaması için köpeğinizi almadan önce mutlaka bir uzmanla temas kurmalısınız.Uzmanınız size doğru köpeğin seçiminde yardımcı olacaktır.Köpeğinizi aldıktan sonra yapacaklarınız ve yapmamanız gerekenler konusunda size bilgi verecektir.
VET.HEKİM VEDAT AKKOYUN